Van leren naar loopbaanleren

De arbeidsmarkt van morgen vraagt actieve medewerkers die zelf het stuur van hun loopbaan in handen kunnen en willen nemen, zich bewust zijn van de noodzaak van blijvende competentie-ontwikkeling en goesting hebben om bij te leren. Deze ingesteldheid moet toekomstige medewerkers via hun onderwijsloopbaan worden bijgebracht. Dit kan enkel als de school wordt omgevormd tot een echte “loopbaanleeromgeving”, waarin niet enkel “klassieke” kennisvergarings- en leercompetenties worden bijgebracht maar ook sociale competenties, burgerschaps- en beroepsuitoefeningscompetenties. Je kan ze groeperen als loopbaancompetenties. Dat dit kan en nuttig is wordt aangetoond in Nederlands en Amerikaans praktijkonderzoek. Uit dit onderzoek blijkt met name dat kinderen uit kansarme middens meer uit hun loopbaan halen bij het bijbrengen van leer- en loopbaancompetenties in het initieel curriculum.

Olympisch estafetteteam

Ons onderwijs- en arbeidsmarktbestel besteedt te weinig aandacht aan preventie. We zetten nog veel te veel in op remediëring wat niet alleen een verspilling van geld en middelen inhoudt maar ook en vooral een verspilling van talenten.

Zo zijn er in het onderwijs heel wat initiatieven en maatregelen om schooluitval te voorkomen. “Aanval op de uitval” luidt het devies van het Nederlands Onderwijsdepartement waar men gelijkluidende problemen kent. Helaas richten die initiatieven zich hoofdzakelijk op jongeren die al “uitgevallen” zijn. Ze houden hen vast in een remediërende aanpak en dat werkt niet. Deze jongeren zijn immers al – vaak door het watervalsysteem in het secundair onderwijs – “vernederd” in hun onderwijsloopbaan, hebben hun motivatie verloren en keren zich af in alles wat naar school en leren ruikt. Helaas neemt deze groep eerder toe dan af. Hoeft het gezegd dat deze jongeren veelal gedoemd zijn tot een precaire beroepsloopbaan! Hoe kan je hen als ze een stap op de arbeidmarkt zetten toch motiveren om zich “bij te scholen” als het etiket “scholing” bij hen een negatieve connotatie oproept? En zelfs al lukt dan toch voor sommigen van hen zo’n bijscholing, omwille van de praktijk- en bedrijfsgerichtheid ervan, dan nog is er veel tijd, geld en energie aan verloren gegaan.